Dalej - Ostrzenie noża bushcraft - część pierwsza

Gdy czujemy, iż nasze palce pewnie i zdecydowanie ułożyły się tak, by móc kontrolować nóż podczas ostrzenia, zaczynamy przesuwać klingę względem ostrzałki tak jak na rysunku poniżej:

Przesuwając nóż, cały czas pamiętamy o utrzymaniu kąta, jaki nadajemy przy pomocy palców. Krawędź tnąca musi idealnie leżeć na ostrzałce.

Nieistotne, czy nóż zaczynamy ostrzyć od czubka do gardy, czy też w drugą stronę. Musimy pamiętać, iż ostrzenie to nic innego, jak po prostu ścieranie pewnej warstwy stali. W ostrzeniu noża chodzi przede wszystkim o to, żeby wyprowadzić zbieżnie obie strony krawędzi tnącej. Postaram się to pokazać na rysunku poniżej.

Pojawia się pytanie, jak mocno dociskać nóż do ostrzałki? Otóż nie dociskamy go zbyt mocno, gdyż operacja ostrzenia jest raczej mocniejszym głaskaniem, a nie pracą pilnikiem ślusarskim. Nie chodzi o to, żeby szybko zdjąć dużą ilość stali, ale o to, by robić to równomiernie i z wyczuciem tak, by nie zniszczyć ostrza.

Krawędź tnącą szlifujemy tak długo, aż na szlifowanej krawędzi pojawi się tzw. drut. Drut to nic innego, jak cienka stal, która zawija się na stronie przeciwległej do ostrzałki. Drut świadczy o tym, iż górna płaszczyzna zeszła się z dolną i zaczyna robić się coraz cieńsza, a tym samym ostrzejsza! Zatem, gdy widzimy, iż pojawił się drut, przesuwamy nóż tak, by zacząć ostrzyć kolejny fragment krawędzi tnącej.

Teraz operację ostrzenia powtarzamy na drugiej stronie noża, aż do momentu, gdy znów pojawi się drut. To będzie informacja, iż płaszczyzny krawędzi tnącej zeszły się i są już stosunkowo ostre.
Ale pozostaje jeszcze wygładzanie powierzchni krawędzi tnącej, dzięki czemu nóż będzie ostrzejszy, a i dłużej będzie trzymał ostrość. W tym celu ostrzymy nóż na gradacjach 300 i 400, co powoduje znikanie drutu, a także wygładzenie powierzchni.

Oczywiście ostrzymy dokładnie tak samo, jak przy gradacji 150, cały czas pamiętając o odpowiednim ułożeniu palców!!

W tym momencie mamy już uzyskaną ostrość roboczą, która sprawdzi się przy codziennym używaniu noża. Spokojnie zrobimy nim posiłek, potniemy gałęzie, a nasza krawędź tnąca będzie długo trzymała ostrość i pozwalała na komfortową pracę.

Jednak jest sposób, aby uzyskać jeszcze bardziej zadawalające efekty. Musimy po prostu wypolerować ostrzone płaszczyzny. Im bardziej są one wypolerowane, tym nóż będzie ostrzejszy!

Do polerowania używamy dwóch prostych narzędzi, a mianowicie skórzanego paska oraz pasty polerskiej w tubce.

Zamiast paska możemy do kawałka listewki przykleić tylko jego kawałek i na tak uzyskanym narzędziu polerować krawędź tnącą.

Na powyższym zdjęciu widać, iż na klocku są naklejone dwa paski skórki. Otóż jeden pasek pokryty jest pastą diamentową, a drugi pastą polerską z tubki.

Pastę polerską można zakupić w sklepach motoryzacyjnych, gdyż jest to pasta do polerowania powierzchni lakierowanych. Oczywiście możemy użyć dowolnej pasty polerskiej, jednak ta w tubce ma tątę zaletę, iż łatwiej rozprowadza się po skórze. Dobre pasty polerskie z dodatkiem diamentu możemy również zakupić na serwisach aukcyjnych.

Odrobinę pasty polerskiej (wielkości ziarna grochu) rozprowadzamy równomiernie palcem po skórze, a następnie przeciągamy po skórze krawędź tnącą w taki sam sposób jak brzytwę (z włosem, a nie pod włos). Prowadząc krawędź tnącą pod włos, po prostu byśmy pocięli skórę, a nie wypolerowali krawędź tnącą. Polerowanie możemy również wykonać przy pomocy kamieni szlifierskich o wysokich gradacjach (800-1000), wówczas krawędź tnącą prowadzimy tak samo jak przy ostrzeniu, gdyż nie istnieje ryzyko, iż potniemy powierzchnię narzędzia.
Po polerowaniu wycieramy głownię szmatką i można uznać ostrzenie za zakończone.

Jeżeli całość wykonaliśmy powoli, nie spiesząc się i dbając o zachowanie kąta ostrzenia, nóż powinien w tej chwili golić włosy na przedramieniu, ciąć bez przeszkód papier, a nawet ciąć włos w powietrzu.

Po zakończonej pracy pora wyczyścić narzędzia. Tutaj również duży plus dla diamentów z Lidla, bowiem można je umyć pod bieżącą wodą, przy pomocy szczoteczki i odrobiny detergentu. Nie musimy podczas mycia uważać, iż przypadkowe uderzenie ostrzałką o zlew uszkodzi ją, tak jak ma to miejsce chociażby z prętami z aluminy (Spyderco TriAngle). Po umyciu odkładamy ostrzałki do wysuszenia i są gotowe do pracy, bądź do schowania.

Zasada ostrzenia opisana wyżej dotyczy ostrzenia z ręki na dowolnej w sumie ostrzałce. Czy to będą diamenty, czy tez kamienie, czy też inne materiały używane do ostrzenia, trzymanie się powyższego opisu pozwoli na szybkie i precyzyjne naostrzenie naszego noża. Sposób ten pozwala również na naostrzenie noża o dowolnej długości głowni. Po prostu będziemy mieli więcej pracy, ale efekty powinny być takie same.

Dziękuję Slawolowi za pomoc przy tworzeniu tekstu.

Jumbo

20-10-2010 Robert Gordon (Jumbo)